Vanaf de uitkijktoren vlakbij de ingang aan de kant van het plaatsje Heide kun je tientallen, al dan niet honderden, meters ver kijken zonder dat je ook maar iets van bebouwing ziet. Zonder dat we reclame willen maken voor één of ander product passen de woorden 'puur natuur' perfect bij de Kalmthoutse Heide. Liv ontsnapte even aan de drukte van het bruisende Antwerpen om een zondagse wandeling te maken door één van de mooiste natuurgebieden van België én Nederland.

Hoe kom je bij de Kalmthoutse Heide?

Omdat we al in Antwerpen waren, nemen wij vanaf Antwerpen Centraal de stoptrein naar het station Heide. Je bent ongeveer 20 minuutjes onderweg. Vanaf daar is het nog ongeveer een kwartier lopen naar de ingang van het park. Ook kun je vanaf Nederland de trein nemen naar Heide. Omdat de Kalmthoutseheide op de grens België - Nederland ligt (de Kalmthoutse Heide wordt ook wel het Grenspark genoemd) ben je ook vanaf Roosendaal binnen no time bij het park: je doet er slechts 22 minuten over. Let op: op het traject Antwerpen - Heide en Roosendaal - Heide rijdt maar één keer per uur een trein. Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om met de auto vanaf Nederland of België naar de heide te gaan. Rondom het park is er voldoende parkeergelegenheid.

Er zijn vier toegangspoorten om het Grenspark te betreden. Wij gaan door de opening genaamd De Vroente, in Kalmterhout (vlakbij station Heide dus). Andere ingangen zijn te vinden in Essen (Hemelrijk), Ossendrecht (De Volksabdij) en Putte/Stabroek (Ravenhof/Moretusbos). Je hoeft dus niet per se naar Heide af te reizen om het park te betreden. In het Grenspark zelf is er geen gelegenheid voor een hapje en een drankje, maar rondom de toegangspoorten zijn er diverse horecagelegenheden te bezoeken. Een kop soep na een stevige wandeling op een herfstdag als deze gaat er namelijk zeker wel in!

Stil natuurgebied met prachtige wandelroutes

Je kunt letterlijk úren rondlopen zonder een stuk natuur voor de tweede keer gezien te hebben. Wij wandelen op deze zondag slechts een kleine route van de negentien routes die in totaal beschikbaar zijn. Dat terwijl we toch een aantal uren onderweg zijn. Vanaf de entree bij Heide wandel je vrijwel direct het bos in. Je kunt er voor kiezen om een route te lopen die met verschillende kleurtjes en namen zoals de Hagedis en de de Bosbes worden aangegeven of je kunt op de bonnefooi gaan lopen. Misschien is dat laatste wel net zo leuk, al dan niet leuker, omdat je dan nog geen flauw idee hebt wat je allemaal tegenkomt. Wij komen na een minuut of vijftien lopen bij een groot veengebied aan waar je een heel mooi uitzicht hebt over een grote plas en het daarachter liggende gebied. Hoewel de Kalmthoutse Heide op zondag drukbezocht wordt door wandelaars en families met kinderen komen we hier even helemaal tot rust. Af en toe springt er een hond in het water of hoor je geklets van voorbijkomende mensen maar that's it. Het is vooral de stilte die overheerst.

Afrikaanse steppe in België en Nederland

Op een aantal plekken in het Grenspark staan uitkijktorens die je kunt beklimmen op eigen risico. Op het moment dat wij er één beklimmen hebben we de toren helemaal voor onszelf. Met een warm briesje in ons haar en zonnestralen op ons gezicht kijken we onze ogen uit: vanaf hier lijkt de heide wel een Afrikaanse steppe. Hier en daar groene bomen, maar voor de rest is het vooral droog veen. Het enige wat mist zijn een paar giraffes of een brullende leeuw, zodat het uitzicht helemaal compleet is. Even knijpen, want dit is toch echt 'gewoon' België en Nederland.

Het is inmiddels begin november wanneer wij hier zijn, maar het lijkt qua warmte wel alsof we in april of mei zitten: met een graadje of 20 en een lekker zonnetje is het gewoon warm op de heide. Zo te zien aan de zes muggenbulten op mijn been vinden de muggen het ook nog lang geen tijd voor een winterslaap. Aan veel bomen hangen de laatste gekleurde bladeren, terwijl de grond overal ruim bezaaid is met dit herfstige kleurenpalet. Het is echt de perfecte dag voor een wandeling als deze: met je hoofd in de lente en je voeten in de herfst. Sommige delen van het park zijn begrazingsgebieden van onder andere schapen en Schotse hooglanders. Vandaag ontmoeten we deze koningen en koninginnen van de Kalmthoutseheide helaas niet, maar we komen zeker nog eens terug om ze te leren kennen.

Winter op de Kalmthoutseheide

Het duurt natuurlijk nog wel even voordat het net zo lekker weer wordt als een aantal weken terug en voordat de heide weer in bloei staat moeten we helemáál lang wachten. Toch kun je je ook prima vermaken op de Kalmthoutseheide in het winterseizoen. Het is er dan namelijk nóg rustiger dan in de lente, zomer of herfst. De bladeren zijn volledig van de bomen af, de grazers zijn bijna niet meer te ontdekken en de vogels? Die zijn ook vertrokken naar warmere oorden. Wat je tegen die tijd wel kunt zien is een mysterieuze heide dat met een beetje geluk gevuld is met een ijzige mist en een laagje sneeuw. 

Wanneer het ijs dik genoeg is in de winter kun je schaatsen op het Stappersven, de Putse Moer of het Van Ganzeven. Op het wandelpad rond het Stappersven en op de Nederlandse wandelpaden Haas, Muis, Vos en Uil mag je zelfs langlaufen! Er zijn geen speciaal aangelegde langlaufbanen, maar wanneer er genoeg sneeuw ligt kun je hier zeker de langlaufski's onder de voeten binden. Een soort natuurlijk winterwonderland dus, maar dan zonder hysterische koetjes en kalfjes zoals gekleurde lampjes, massa's mensen en drukke kraampjes. De Kalmthoutseheide is juist in de winter de ideale plek om even tot jezelf te komen en de natuur van een andere kant te bekijken.

Kamperen bij de Kalmthoutse Heide

Voor een flinke portie winterkamperen kun je op verschillende campings rondom het Grenspark terecht. Bij natuurkampeerterrein Ottermeerhoeve zijn 40 kampeerplekken beschikbaar midden in het bos en vlakbij een zwemven. Misschien is dat laatste een minder goed idee voor in de winter, maar in de lente en de zomer kan het heerlijk zijn om even een frisse duik in het water te nemen. De camping beschikt naast een aantal groene kampeerplaatsen ook over twee pipowagens en een volledig ingerichte yurttent. Het is erg leuk om te zien dat op bijna iedere plek waar we komen voor Expeditie Kram een pipowagen te huur is. Zo sliepen we natuurlijk al in een pipowagen op de Veluwe, maar waren er ook pipowagens als overnachtingsplek bij Het Kleine Paradijs en naast de trekkershutten bij Kampeerbosje Leerdam. Uit eigen ervaring kunnen we zeggen dat het heel bijzonder en vooral erg knus overnachten is in zo'n wagen.

In Noord-Brabant kun je kamperen op een andere manier: logeren bij boer op minicamping De Berkhof in Huijbergen. De camping ligt in een bosrijke omgeving en is voornamelijk bedoeld voor een ieder die op zoek is naar rust in de natuur. Er zijn vijftien hele ruime kampeerplekken beschikbaar die je écht voor jezelf hebt waardoor je volledig ontspannen kunt kamperen. Vanaf De Berkhof zijn er diverse wandel- en fietsroutes richting de Kalmthoutse Heide.

Uren wandelen door beboste gebieden waarbij je uitzicht op de bomen af en toen verandert in een adembenemend zicht op veen en water is iets wat ik heel graag doe. Je hoeft niet eens per se ergens in de natuur te overnachten om je hoofd leeg te kunnen maken. Een natuurgebied zoals de Kalmthoutse Heide is exact dat wat nodig is om de drukke week uit je gedachten te halen en even los te komen van werk, dagelijkse sleur of andere stress. Daarbij, we lazen laatst dat wandelen in de natuur een mens gelukkiger maakt. Blijkbaar zijn mensen die zo nu en dan de wandelschoenen aantrekken en het bos in gaan gelukkiger dan mensen die dit niet doen. Na deze heerlijke middag in het sprookjesachtige gebied van het Grenspark kan ik het daar alleen maar mee eens zijn. Zoek wat vaker de natuur op, zodat je hopelijk ook doordeweeks iets minder stressvol de dagen kan doorstaan.